BURSA (İGFA) – BTÜ Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Besin Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Nadide Seyhun’un yürütücülüğünü yaptığı “Kızılçam (Pinus brutia), Karaçam (Pinus nigra), Toros Göknarı (Abies cilicica) ve Toros Sediri (Cedrus libani) Kozalakları Kullanılarak Elde Edilen Kozalak Şuruplarının Fizikokimyasal ve Duyusal Özellikleri ile Toksikolojik Profillerinin Karşılaştırılması” başlıklı araştırması TÜBİTAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında da destekleniyor. 30 ay sürecek olan projenin grubunda, Besin Mühendisliği Kısmı’ndan Prof. Dr. Rasim Alper Oral, Prof. Dr. Gökçen Yıldız, Araştırma Vazifelisi Esranur Tan, Biyomühendislik Kısmı’ndan Doç. Dr. Gökçe Taner ve Başşehir Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Ayşe Nurşen Başaran araştırmacı olarak yer alıyor.
PİYASADAKİ ESERLERİN İÇERİĞİ BİLİNMİYOR
Özellikle koronavirüs pandemisiyle üst teneffüs yolları rahatsızlıklarını tedavi etmek emeliyle kozalak şuruplarına talebin arttığını tabir eden Nadide Seyhun, piyasada bulunan eserlerin yüklü olarak çevrimiçi alışveriş sitelerinde satışa sunulduğunu, bu eserlerin içeriği, üretim biçimi üzere kriterler hakkında yanlış ya da yetersiz bilgi olduğunu lisana getirdi. Piyasadaki eserlerin rastgele bir standardizasyonunun olmadığına vurgu yapan Seyhun, “Ürünlerin üretim şartları, kaynağı ve fizikokimyasal özellikleri hakkında bilgiye ulaşılamaması, eserlerin besin güvenliği açısından bir risk içerip içermediği hakkında soru işaretleri oluşturuyor” diye konuştu.
KOZALAK ŞURUPLARININ TAHLİLİ YAPILDI
Proje için yapılan ön denemelerde piyasadan alınan kimi kozalak şuruplarının tahlillerinin yapıldığını lisana getiren Nadide Seyhun, “Bu eserlerde HMF (hidroksimetil furfural) ismi verilen ve kanserojenik potansiyeli olan bir bileşiğin yasal hudutların üzerinde olduğu görülmüştür. Projemizin ana maksatlarından birisi, işlevsel özellikleri güçlü ve besin güvenliği açısından risk oluşturmayan kozalak şurubu elde etme imkanlarının araştırılmasıdır” sözlerini kullandı.
AKCİĞER KANSERİNE TESİRİNE DE BAKILACAK
Kozalak şurubunun halk ortasında başta öksürük olmak üzere mide rahatsızlıkları, astım, bronşit üzere çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanıldığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Seyhun, “Ancak kozalak şuruplarının sıhhat üzerindeki tesirleri ve uygun kullanım dozları hakkında kâfi çalışma bulunmamaktadır. Proje kapsamında 4 farklı cinsten elde edilen kozalak şuruplarının inançlı kullanım dozlarının belirlenmesi emeliyle muhtemel toksik tesirleri mukayeseli olarak çalışılacaktır. Proje kapsamında bu testler hem sağlıklı hem de kanserli akciğer hücre kültürlerinde yapılacak, böylelikle kozalak şuruplarının akciğer kanserinde kullanım potansiyeli olup olmadığına dair ön bilgi elde edilmesi de sağlanacaktır” dedi.
GELENEKSEL ÜRETİMLE KARŞILAŞTIRMA
Proje kapsamında kozalak şurubu üretiminde yaygın olarak kullanılan kızılçam ve karaçam kozalaklarının yanı sıra Anadolu’ya mahsus çeşitler olan Toros göknarı ve Toros sediri kozalakları da kullanılacağını aktaran Seyhun, şunları kelamlarına ekledi: “Göknar ve sedir kozalaklarından elde edilecek olan kozalak şuruplarının fizikokimyasal ve duyusal özellikleri ile toksikolojik profilleri incelenecek ve klasik üretimde kullanılan kızılçam ve karaçam kozalakları ile üretilen kozalak şurubunun özellikleri ile karşılaştırılarak ortalarında fark olup olmadığı araştırılacaktır.” Dr. Öğretim Üyesi Seyhun, proje kapsamında kullanılacak olan kozalakların Mersin Orman İşletme Müdürlüğü’nden temin edileceğini belirterek Mersin Orman İşletme Müdürü Kenan Çetin başta olmak üzere Mersin Orman İşletme Müdürlüğü çalışanına takviyeleri için teşekkür ettiklerini belirtti.